Om te beginnen is het wenselijk om een aantal vertalingen die ik heb gevonden op het internet te plaatsen, zodat in ieder geval duidelijk is hoe de Soetra luidt en wat er onder toezicht van de Boeddha wordt besproken en behandeld.
Het betreft een verhandeling tussen Shariputra ( één van de volgelingen,discipelen van de Boeddha) en Heer Avalokiteshvara ( één van de belangrijkste Boddhisattva's die tot doel hebben gesteld om pas het Nirvana in te gaan wanneer alle levende wezens zijn verlost van lijden. - Dit is een eed die eigenlijk alleen binnen het Mahayana Boeddhisme naar voren komt).
De Boeddha overziet het geheel en is in algehele concentratie verzonken. Door de kracht van de Boeddha wordt Shariputra eigenlijk bewogen om zijn vraag te stellen en deze keer is het niet de Boeddha, maar Heer Avalokiteshvara, die , eveneens door de kracht van de Boeddha, ertoe gezet wordt om te antwoorden.
Hieronder de verschillende vertalingen van de Hart Soetra. (met bronvermelding)
**
0 Shariputra, een zoon of dochter van edele familie, die de diepzinnige prajnaparamita wenst te beoefenen, dient aldus te zien:
te zien dat de vijf skandha's in wezen leeg zijn.
Vorm is leegte; leegte is ook vorm. Leegte is niet anders dan vorm; vorm is niet anders dan leegte. Op dezelfde wijze zijn gevoel, waarneming, formatie en bewustzijn leegte.
Dus, Shariputra, alle dharma's zijn leegte. Er zijn geen kenmerken. Er is geen ontstaan en geen vergaan. Er is geen onzuiverheid of zuiverheid. Er is geen afname en geen toename.
Daarom, Shariputra, is er in leegte geen vorm, geen gevoel, geen waarneming, geen formatie, geen bewustzijn. Geen oog, geen oor, geen neus, geen tong, geen lichaam, geen geest; geen verschijnsel, geen geluid, geen geur, geen smaak, geen tastbaarheid, geen dharma's; geen oog dhatu tot en met geen geest dhatu, geen dhatu van dharma's, geen dhatu van bewustzijn van geest; geen onwetendheid, geen eind aan onwetendheid tot en met geen ouderdom en dood, geen eind aan ouderdom en dood; geen lijden, geen oorsprong van lijden, geen beëindiging van lijden, geen pad, geen wijsheid, geen bereiken en geen niet bereiken.
Daarom, Shariputra, omdat de bodhisattva's vrij zijn van bereiken, vertoeven zij door middel van prajnaparamita. Omdat er geen verduistering van geest is, is er geen angst. Zij ontstijgen onwaarheid en bereiken volmaakt nirvana. Alle boeddha's van de drie tijden ontwaken, door middel van prajnaparamita, volledig in onovertroffen, ware, volmaakte verlichting.
Daarom moet de grootse mantra van prajnaparamita, de mantra van groots inzicht, de onovertroffen mantra, de ongeëvenaarde mantra, de mantra die alle lijden tot rust brengt, als waarheid worden gekend, omdat bedrog er niet is. De prajnaparamita mantra wordt aldus gezegd:
OM GATE GATE PARAGATE
PARASAMGATE
BODHI SVAHA
('Gegaan, gegaan, voorbij gegaan,
volledig voorbij gegaan -
ontwaakte geest, zo zij het')
bron: http://www.spiridoc.nl/hartsutra.htm
***
(Vertaling: Nalanda Translation Committee)
Zo, Shariputra, dient de bodhisattva mahasattva zich te bekwamen in de diepzinnige prajnaparamita.’
Toelichting:
Sangha: de boeddhistische gemeenschap, bestaande uit monniken, nonnen en novicen; in ruimeren zin horen hier ook de leke-volgelingen bij.
Skandha: de 5 opeenhopingen van gehecht zijn: vorm, gevoel, waarneming, mentale formaties en bewustzijn; dit wordt over het algemeen aangeduid als ‘persoonlijkheid’. Ze worden ook wel de 5 opeenhopingen van gehecht zijn genoemd omdat het verlangen zich aan hen hecht.
Prajnaparamita: de vervolmaking van bewustzijn of wijsheid.
Gate, Gate ...: Leegte is alomvattend. Dit is de grote bevrijding, omdat de denkbeelden waarin we leven ons gevangen houden in onze zelf geschapen illusies. Wanneer we daarvan ontdaan worden, kunnen we vertoeven in de zuivere dimensie van leegte, volledig vrij en voorbij beperking.
(Bron: 'De stroom ingaan', S. Bercholtz en Sherab Chödzin Kohn)
***
De Engelse tekst:
Heart Sutra
Avalokiteshvara Bodhisattva when practicing deeply the Prajna Paramita perceived that all five skandhas in their own-being are empty and was saved from all suffering.
"O Shariputra, form does not differ from emptiness, emptiness does not differ from form.
That which is form is emptiness, that which is emptiness form.
The same is true of feelings, perceptions, formations, consciousness.
O Shariputra, all dharmas are marked with emptiness.
They do not appear nor disappear, are not tainted nor pure, do not increase nor decrease.
Therefore, in emptiness no form, no feelings, no perceptions, no formations, no consciousness; no eyes, no ears, no nose, no tongue, no body, no mind; no color, no sound, no smell, no taste, no touch, no object of mind; no realm of eyes until no realm of mind-consciousness; no ignorance and also no extinction of it until no old-age-and-death and also no extinction of it; no suffering, no origination, no stopping, no path; no cognition; also no attainment with nothing to attain.
A Bodhisattva depends on Prajna Paramita and the mind is no hindrance.
Without any hindrance no fears exist.
Far apart from every perverted view one dwells in Nirvana. In the three worlds all Buddhas depend on Prajna Paramita and attain unsurpassed complete perfect enlightenment.
Therefore, know the Prajna Paramita is the great transcendent mantra, is the great, bright mantra, is the utmost mantra, is the supreme mantra which is able to relieve all suffering and is true, not false.
So proclaim the Prajna Paramita mantra.
Proclaim the mantra that says:
Gate Gate Paragate Parasamgate!
Bodhi! Svaha!"
***
JAPANSE VERTALING:
(deze wordt door Japanse zen-monniken gereciteerd tussen de meditaties)
HANNYASHINGYO
MA KA HAN NYA HA RA MI TA SHIN
GYO
KAN JI ZAI BO SA GYO JIN HAN NYA
HA RA MI TA JI SHO KEN KU ON KAI
KU DO IS SAI KU YAKU SHA RI SHI
SHIKI FU I KU KU FU I SHIKI SHIKI
SOKU ZE KU KU SOKU ZE SHIKI JU SO
GYO SHIKI YAKU BU NYO ZE SHA RI SHI
ZE SHO HO KU SO FU SHO FU METSU
FU KU FU JO FU ZO FU GEN ZE KO KU
CHU MU SHIKI MU JU SO GYO SHIKI MU
GEN NI BI ZES SHIN NI MU SHIKI SHO
KO MI SOKU HO MU GEN KAI NAI SHI
MU I SHIKI KAI MU MU MYO YAKU MU
MU MYO JIN NAI SHI MU RO SHI YAKU
MU RO SHI JIN MU KU SHU METSU DO
MU CHI YAKU MU TOKU I MU SHO TOK
KO BO DAI SAT TA E HAN NYA HA RA
MI TA KO SHIN MU KE GE MU KE GE KO
MU U KU FU ON RI IS SAI TEN DO MU
SO KU GYO NE HAN SAN ZE SHO BUTSU
E HAN NYA HA RA MI TA KO TOKU A
NOKU TA RA SAM MYAKU SAM BO DAI KO
CHI HAN NYA HA RA MI TA ZE DAI
ZIN SHU ZE DAI MYO SHU ZE MU JO SHU
ZE MU TO TO SHU NO JO IS SAI KU
SHIN JITSU FU KO KO SETSU HAN NYA
HA RA MI TA SHU SOKU SETSU SHU WATSU
GYA TEI GYA TEI HA RA GYA TEI HARA
SO GYA TEI BO JI SOWA KA HAN NYA SHIN
GYO
***
De Hart Soetra
(Bhagavati prajnya paramita hridaya)
De Edele Verhandeling over de Essentie van de Perfectie van Wijsheid
Ik betuig mijn eerbied aan de drie Arya Juwelen.
Aldus heb ik eens vernomen.
De Bhagavan Boeddha verbleef in Radjagriha op de Gierenberg,
tezamen met een grote gemeenschap monniken en bodhisattva's.
Op dat moment was de Bhagavan Boeddha geheel geabsorbeerd in de eenpuntige concentratie
op de verschillende verschijnselen, die "de diepzinnige illuminatie" wordt genoemd.
Op hetzelfde moment onderzocht de grote en machtige bodhisattva Arya Avalokiteshvara
de diepzinnige (leegte met de) perfectie van wijsheid
en zag na grondige analyse van de vijf aggregaten dat die ook van nature leeg zijn.
Toen, geïnspireerd door de Boeddha, sprak de eerwaarde Shariputra tot de grote en machtige bodhisattva Arya Avalokiteshvara de volgende woorden:
"Hoe moet een zoon van nobele familie, die de diepzinnige (leegte met de) perfectie van wijsheid wenst te onderzoeken, zich daarin trainen?"
Zo sprak hij en de grote en machtige bodhisattva Arya Avalokiteshvara gaf de eerwaarde Shariputra ten antwoord:
"Oh Shariputra, een zoon of dochter van nobele familie die de diepzinnige (leegte met de) perfectie van wijsheid wenst te onderzoeken, moet dat als volgt doen: door de vijf aggregaten,
die ook van nature leeg zijn, grondig te analyseren.
Vorm is leegte en leegte is vorm.
Vorm is niet iets anders dan leegte en leegte is niet iets anders dan vorm.
Evenzo zijn gevoel, onderscheiding, samengestelde factoren en bewustzijn alle leeg.
Oh Shariputra, evenzo zijn alle verschijnselen leeg, zonder kenmerken.
Ze zijn zonder ontstaan en zonder ophouden.
Ze zijn niet onzuiver en (niet) vrij van onzuiverheid.
Ze nemen noch af, noch toe.
Oh Shariputra, daarom is er in leegte geen vorm, geen gevoel, geen onderscheiding,
geen samengestelde factoren en geen bewustzijn.
Er is geen oog, geen oor, geen neus, geen tong, geen lichaam en geen geest.
Er is geen vorm, geen geluid, geen geur, geen smaak,
er zijn geen tastbare objecten en geen verschijnselen.
Er zijn geen elementen van het oog tot en met geen elementen van de geest,
tot en met geen elementen van het mentale bewustzijn.
Er is geen onwetendheid en geen opheffing van onwetendheid,
tot en met geen ouderdom en dood en geen opheffing van ouderdom en dood.
Evenzo is er geen lijden, geen oorzaak van lijden, geen opheffing van lijden en geen pad.
Er is geen transcendente wijsheid, geen bereiken en geen niet-bereiken.
Oh Shariputra, omdat er geen bereiken is, wijden de bodhisattva's zich aan de perfectie van wijsheid en daardoor is hun geest vrij van verduistering en angst.
Doordat ze helemaal voorbij foutieve zienswijzen gaan,
reiken ze volkomen voorbij de grenzen van het leed.
Alle boeddha's van de drie tijden hebben de onovertroffen, volkomen zuivere, volmaakte verlichting, het echte boeddhaschap volbracht door zich aan de perfectie van wijsheid te wijden.
Daarom moet de mantra van de perfectie van wijsheid, de intelligente mantra,
de onovertroffen mantra, de ongelijke en gelijke mantra, de mantra die al het lijden pacificeert, gekend worden als de waarheid, want er is geen misleiding.
De mantra van de perfectie van wijsheid luidt als volgt:
TA YA THA: [OM] GATE GATE PARA GATE PARA SAM GATE BO DHI SVA HA
Oh Shariputra, zo moeten de grote bodhisattva's zich trainen
in de diepzinnige (leegte met de) perfectie van wijsheid."
Daarop verhief de Bhagavan Boeddha zich uit zijn eenpuntige concentratie
en prees de grote en machtige bodhisattva Arya Avalokiteshvara met de woorden:
"Heel goed, heel goed, oh zoon van nobele familie. Het is precies zoals u hebt gezegd.
De diepzinnige (leegte) behoort precies zoals u hebt gezegd te worden onderzocht
met de perfectie van wijsheid en de tathagata's zullen zich verheugen."
Nadat de Bhagavan Boeddha deze woorden had gesproken, prezen de eerwaarde Shariputra,
de grote en machtige bodhisattva Arya Avalokiteshvara, allen die in dat gezelschap aanwezig waren, de gehele wereld met haar goden, mensen, half-goden en geesten,
met een hart vol vreugde de woorden van de Bhagavan Boeddha.
Noten
1) Vertaling: Hans van den Bogaert. Bron: Maitreya.nl
2) In onderstaande vertalingen is de mantra vertaald in het Nederlands. Hans van den Bogaert doet dat terecht niet: mantra's zijn in eerste instantie klank, dat ze grotendeels uit vertaalbare woorden bestaan doet daar niets aan af. Bovenstaande transcriptie van de mantra is trouw naar de Indiase taal waarin het oorspronkelijk geschreven is. In het Tibetaans Boeddhisme spreekt men de laatste twee lettergrepen uit als 'So Ha'.
***
De hart sutra
Om. Eer aan de verhevene, de nobele Volkomen Wijsheid (Prajna Paramita)!
De nobele heer Avalokita (Avalokiteshvara), de bodhisattva, bewoog zich in de diepe wandel van de wijsheid die naar de overkant is gegaan. Hij zag naar beneden van omhoog en zag slechts vijf stapels, en zag dat ze in hun essentie ledig waren.
Hier, Shariputra, vorm is leegte en de leegte zelf is vorm; leegte is niet verschillend van vorm, vorm is niet verschillend van leegte; wat vorm is, dat is leegte, wat leegte is dat is vorm. Dit geld ook voor voelen, waarneming, willen en bewustzijn.
Hier, Shariputra, alle dharma's hebben leegte als kenmerk. Zij worden niet voortgebracht of beëindigd; zij zijn niet bezoedeld of onbesmet, niet onvolkomen noch volledig.
Daarom, Shariputra: in leegte is geen vorm, noch voelen, waarneming, willen of bewustzijn. Geen oog, oor, neus, tong, lichaam of bewustzijn. Geen vorm, klank, geur, smaak, aanraking of bewustzijns-handeling. Geen voorwerp van gezicht enzoverder tot voorwerp van bewustzijn. Geen onwetendheid of uitdoven van onwetendheid enzoverder tot geen ouderdom en dood, geen uitdoven van ouderdom en dood. Geen lijden, oorsprong ervan, ophouden ervan, geen pad. Geen kennis, geen bereiken, geen niet-bereiken.
Daarom Shariputra: het is op grond van dit niet-bereiken dat een bodhisattva, die zich steunt op de Volkomen Wijsheid, verblijft zonder belemmering voor het gemoed. Vrij van belemmeringen van het gemoed is hij bevrijd van vrees, is hij aan verdraaide opvattingen voorbijgegaan en bereikt uiteindelijk Nirvana.
Alle die als boeddha's verschijnen, in de drie tijden, ontwaken in de volledige, volkomen en volmaakte verlichting omdat zij zich hebben gesteund op de Volkomen Wijsheid (Prajna Paramita).
Daarom moet de Volkomen Wijsheid (Prajna Paramita) worden gekend als de grote mantra, de mantra van de grote kennis, de allerhoogste mantra, de onvergelijkbare mantra die alle leed stilt - in waarheid wat kan verkeerd gaan? De Volkomen Wijsheid (Prajna Paramita) schenkt deze mantra. Die luidt als volgt:
Gegaan, gegaan; naar de overkant gegaan; volkomen naar de overkant gegaan. Ontwaken. Zegen.
Dit voltooit het hart van de Volkomen Wijsheid.
Bronnen
Wikipedia voor de inleiding
Ned. vert. door Rob Janssen, hier en daar voor een Boeddha Plein aangepast door Katinka Hesselink. In hoofdzaken is deze vertaling over genomen van het VWBO http://www.vwbo.nl/teksten/prajnaparamita/HartSutra.html Mei 2013 niet online te vinden.
***
MAHA PRAJNA PARAMITA HART SUTRA
Vertaling door Zen Boeddhisten
Avalokitesvara Bodhisattva, in diepe meditatie verzonken, zag helder de leegte van het menselijk bestaan en maakte zo een eind aan alle leed en pijn.
O Shariputra, vorm is niet anders dan leegte, leegte niet anders dan vorm; vorm is precies het zelfde als leegte en leegte is precies het zelfde als vorm; evenzo geldt dat voor gevoel, verstand, wil en bewustzijn.
O Shariputra, alle dingen zijn vormen van leegte, niet geboren, niet gestorven, niet zuiver, niet onzuiver, zonder verlies en zonder winst.
Dus in leegte is geen vorm, geen gevoel, geen verstand, geen wil of bewustzijn;
geen oog, oor, neus, tong, lichaam, geest;
geen kleur, klank, reuk, smaak, geen tastzin of verschijnselen;
geen ruimte voor de zintuigen en het bewustzijn;
geen onwetendheid en geen einde aan onwetendheid;
geen ouderdom en dood en geen einde van ouderdom en dood;
geen lijden, geen oorzaak van lijden, geen oplossing van lijden
en geen weg; geen wijsheid, geen bereiken en geen niet-bereiken.
Daarom Shariputra, leeft de bodhisattva prajna paramita, zonder hindernis in zijn hart; zonder hindernis en dus zonder angst en verwarring.
Alle Boeddhas van alle tijden leven prajna paramita en bereiken aldus volkomen verlichting.
Weet daarom: prajna paramita is de grote mantra, de levende mantra, de beste en onovertroffen mantra, die alle lijden opheft. Dit is de waarheid, niet gebaseerd op illusie, dus reciteer de Prajna Paramita Mantra en zeg:
Ga, ga! Ga voorbij! Ga volledig voorbij! Ontwaak!
Heil!
Gevonden op: http://users.keyaccess.nl.wstub.archive.org/~fugea01/sutra.htm Online gezet op Katinka Hesselink Net in Maart 2010
***
